امربه معروف و نهی از منکر

 

امر به معروف و نهی از منکر در اسلام :

جامعه ای موفق و سربلند است و به عنوان بهترین امت قلمداد می شود که از نظارت عمومی قوی برخوردار باشد این نظارت در جهت پیاده کردن امور خیر و ارزشهای والای اسلامی است و در طرف مقابل از بوجود آمدن ناهنجاریهای اجتماعی جلوگیری کند . اسلام به عنوان کاملترین دین از این ویژگی برخوردار است و با داشتن رکن اساسی امر به معروف و نهی از منکر از بهترین نظارت عمومی برخوردار است .

حال به بررسی اهمیت و علل عدم اجرای آن و تأثیرات آن در اصلاح اجتماعی می پردازیم .

 

اهمیت و نقش امر به معروف و نهی از منکر :

« تجربه ی قطعی به ما نشان می دهد که آدمی هر اندازه برای خود معلوماتی تهیه کند و از هر راهی آنها را گرد آورد ، تا وقتی در خاطرش می ماند که نسبت به آنها یادآوری داشته باشد و چنانچه از تمرین و بررسی آن دست بردارد ، کم کم معلوماتش به دیار نیستی  رهسپار خواهد شد ، از طرف دیگر باز جای شک و تردید نیست که عمل در تمام شئون و مراتبش ، دائره مدار علم بوده با قوت و ضعف ، یا اصلاح و فساد آن نسبت مستقیم دارد . و هم جای تردید نیست که آن دو ( یعنی علم و عمل ) با یکدیگر نسبت متعاکس دارند : علم قویترین داعی عمل و عمل مشهود و خارجی نیز قویترین وسیله از دیار علم می باشد . باری با توجه به مطالب مذکور روشن می شود که اگر در اجتماعی ، دانش و علم نافع و عمل صالحی باشد ، برای دوام و پایداریش باید افراد را از منحرف شدن از راه خیر که همان اعمال معروف باز دارند ، و

مردم دیگر را به طی کردن راه خیر تشویق نمایند. این همان دعوتی است که با تعلیم و آموزش و امر به معروف و نهی از منکر شروع می شود » (1)

 این خاصیت بشر است . اگر کل جامعه امر به معروف و نهی از منکر کند و به تعبیر امروزی نظارت عمومی وجود داشته باشد ، منکر دیگر نمی تواند قد علم کند در وضع کنونی بازار اگر کاسبی اهل تقلب ، بی وجدان ، گران فروش باشد هیچ لزومی ندارد که با وی درگیری ایجاد کرد ، بلکه اگر اهالی آن شهر یا محله بنا به وظیفه امر به معروف و نهی از منکر وقتی به او می رسند با روی خوش سلام علیک به او بگویند که ای آقا ، از شما بعید است، حیف است از شما بد است که چنین اعمالی را مرتکب شوید ، و بعدخداحافظی کنند و بروند ، سپس نفر دومی ، سومی و به همین ترتیب این امر ادامه پیدا کند چنین فردی واقعاً چقدر می تواند دوام بیاورد و حتماً این نهی از منکر در او تأثیرگذار خواهد شد .

 برای پی بردن به اهمیت امر به معروف و نهی از منکر باید دید چه تعبیرهایی در این رابطه صورت گرفته است این تعبیرها را می توان در موارد زیر جستجو کرد :

الف : قرآن کریـم

ب : روایـات

 

الف - در قرآن :

قرآن امر به معروف و نهی از منکر را از ویژگیهای پیامبران الهی شمرده است . پیامبران الهی بر اساس اینکه در جهت تربیت و هدایت انسانها گام بر می دارند بایستی به طور مستمر و پیگیر امر به معروف و نهی از منکر کنند . قرآن در توصیف حضرت اسماعیل (ع) می فرماید : (وَ اذْکُرْ فىِ الْکِتَابِ إِسمَْاعِیلَ  إِنَّهُ کاَنَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَ کاَنَ رَسُولًا نَّبِیًّا وَ کاَنَ یَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَوةِ وَ الزَّکَوةِ وَ کاَنَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِیًّا )در این کتاب اسماعیل را یاد کن که وى درست وعده، و فرستاده‏اى پیامبر بود و کسان خود را به نماز خواندن و زکات دادن وادار مى‏کرد، و نزد پروردگار خویش پسندیده بود. (2)

قرآن در معرفی پیامبر (ص) به اهل کتاب می فرماید : ( الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبىِ‏َّ الْأُمِّىَّ الَّذِى یجَِدُونَهُ مَکْتُوبًا عِندَهُمْ فىِ التَّوْرَئةِ وَ الْانجِیلِ یَأْمُرُهُم بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنهَْئهُمْ عَنِ الْمُنکَر ) همان کسان که آن رسول پیغمبر ناخوانده درس را که وصف وى را نزد خویش در تورات و انجیل نوشته مى‏یابند پیروى کنند، پیغمبرى که به معروفشان وا مى‏دارد و از منکر بازشان مى‏دارد . (3)

در قرآن یکی از صفات مؤمنین را امر به معروف و نهی از منکر می داند قرآن در این رابطه فرموده است :

( التَّئبُونَ الْعَبِدُونَ الحَْمِدُونَ السَّئحُونَ الرَّاکِعُونَ السَّاجِدُونَ الاَْمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنکَرِ وَ الحَْفِظُونَ لحُِدُودِ اللَّهِ  وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِین‏ )(مؤمنان کسانى هستند که) توبه کنندگان و عبادت‏کاران و سپاس‏گویان و سیاحت کنندگان و رکوع کنندگان و سجده‏آوران و آمران به معروف و نهى کنندگان از منکر و حافظان حدود الهى و بشارت ده (به این چنین) مؤمنان‏ . (4)

 ب – روایات :

1- امیر المؤمنین علی بن ابیطالب (ع) فرمودند : ( وَ مَا أَعْمَالُ الْبِرِّ کُلُّهَا وَ الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عِنْدَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنْ الْمُنْکَرِ إِلَّا کَنَفْثَةٍ فِی بَحْرٍ لُجِّی‏ ) تمام کارهای نیک و حتی جهاد در راه خداوند در برابر امر به معروف و نهی از منکر همانند قطره ای است در برابر دریای مواج . (5)

در این حدیث با امر به معروف و نهی از منکر همه ارزش ها و معروفها احیا می شود و بر زندگی فردی و اجتماعی حاکم می گردد و جهاد در راه خداوند که یکی از بزرگترین معروفها است به وسیله امر به معروف و نهی از منکر زنده می گردد و تقویت می شود و رشد می گردد .

2- ( عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ وَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ وَیْلٌ لِقَوْمٍ لَا یَدِینُونَ اللَّهَ بِالْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ ) امام باقر و امام صادق علیهما السلام فرمودند : وای بر مردمی که برای امر به معروف و نهی از منکردینداری نکنند . (6)

البته همان طوری که می دانیم منظور از اینکه گفته شد تارک امر به معروف و نهی از منکر دین ندارد این است که دین کامل و همه جانبه ندارد و از ایمانی ضعیف برخوردار است .

 عوامل بی اعتنایی به دو فریضه امر  به معروف و نهی ازمنکر :

پس از روشن شدن ارزش و اهمیت امر به معروف ونهی از منکر ، این سوال مطرح است که چرا بسیاری ازمردم توجه و اهتمام لازم به این اصل را ندارند ؟ نه برای جلوگیری ازمفاسد و منکرات اقدام به نهی از منکر میکنند و نه برای تحقق خوبی ها امر معروف میکنند؟ علت اینکه بسیاری از مردم اهتمام لازم را به این دو فریضه الهی ندارند معلول عوامل ذیل است که به اختصار توضیح داده خواهد شد

1 – ترس از ضررهای مالی و جانی:

کسانی که حفظ خود را از حفظ کیان اسلام بر تروبالاتر میدانند و هرجا که امر به معروف ونهی از منکر به منافع فردی آنها صدمه ای وارد میکند ویا احتمال خطر جانی احساس کنند سریعاً عقب نشینی می کنند و فریاد خودرا خاموش می سازندامام حسین(ع) در این باره می فرمایند: (إن الناس عبید الدنیا والدین لعق على ألسنتهم یحوطونه ما درت معائشهم فإذا محصوا بالبلاء قل الدیانون ) مردم برده دنیانید و دین لقلقه زبانشان است تا وقتی دیندارند که روزی و آسایش آنان تأمین باشد و آنگاه که به بلا دچار شوند ، دینداران اندک می گردند (7) و متأسفانه بسیاری از مردم به خاطر ترس ازکساد بازارشان و یا از دست دادن مقام سیاسی اشان و میز ریاستشان از انجام این دو وظیفه خودداری می کنند ، لذا امام علی (ع) می فرمایند : ( إِنَّهُمَا لَا یُقَرِّبَانِ مِنْ أَجَلٍ وَ لَا یَنْقُصَانِ مِنْ رِزْق) . براستی که آنها (امر به معروف و نهی از منکر) نه مرگ را نزدیک می کنند و نه از روزی میکاهند . (8)

2- ضعف غیرت دینی :

هر انسان مومن نسبت به احکام شرعی و الهی دارای غیرت خاصی است و نمی تواند در برابر تعدی به حدود و دستورات الهی تماشاگر باشد از این جهت همیشه دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر را سر لوحه زندگی خود قرار داده است و کسانی که غیرت دینی آنها ضعیف است اهتمام لازم به این دو فریضه الهی نخواهند داشت . 

(9)حضرت علی (ع) همیشه با افراد سست عقیده و کم تحرک رو به رو بود و از آنها گلایه داشت و ( فَقُبْحاً لَکُمْ وَ تَرَحاً حِینَ صِرْتُمْ غَرَضاً یُرْمَى یُغَارُ عَلَیْکُمْ وَ لَا تُغِیرُونَ وَ تُغْزَوْنَ وَ لَا تَغْزُونَ وَ یُعْصَى اللَّهُ وَ تَرْضَوْن )

پس روهای شما زشت و دلهایتان غمین گردد هنگامیکه در آماج تیر آنها قرار گرفته اید مال شما را به بیغما می برند و شما غارت نمی کنید و با شما جنگ می کنند و شما جنگ نمی کنید و خداوند را معصیت می کنند و شما راضی هستید . ‏

 

3- طمعکاری :

طمع ، زبان امر به معروف و نهی از منکر را به زبان تملق و چاپلوسی مبدل می کند و پیوسته در این اندیشه است که چگونه و با چه الفاظی سخن بگوید که بیشتر و بهتر بتواند صاحبان زر و زور را به خود جلب کند و خود را محبوب آنان سازد. انسان تا در بند مادیات است و به آنجه خداوند از حلال به او روزی کرده قانع نیست نمی تواند آزادانه امر به معروف و نهی از منکر کند.

انسانی که در غیرت دینی و ایمانی ضعیف باشد به دنبال منافع شخصی خود می باشد و نمی تواند در اجرای اوامر الهی محکم و استوار باشد لذا طمع یکی از راههایی که طرق بندگی و ذلت و خواری برگردن انسان می نهد و هنگامیکه طرق بندگی و ذلت را پذیرا شد دیگر نمی تواند آزادانه امر به معروف و نهی از منکر کند زیرا اینگونه افراد احساس می کنند که با امر کردن و یا نهی کردن افرادی که بالا دست او هستند نمی تواند به مطامع چند روزه و گذرای خود برسد و از عمل کردن به دستورات الهی سرپیچی می کند و خود را به خاطر ریاست و یا مطامع چند روزه گرفتار عذاب الهی می کند .

4-  بی اثر پنداشتن امر به معروف و نهی از منکر :

عده ای از مردم معتقدند که امر به معروف و نهی آنها تأثیر گذار نیست و کسی حرف آنها را گوش نمی دهد از انجام تکلیف خودداری می کنند و امر به معروف و نهی از منکر را ترک می کنند و در قبال آنچه در جامعه می گذرد ، احساس می کند که وظیفه ای ندارند.

در حالیکه انسان مؤمن در برابر اوامر الهی بایستی مطیع و مکلف به اجرای آنهاست و نبایستی در فکر نتیجه باشد انسان در هر حال نسبت به اجرای دو فریضه بزرگ الهی امر به معروف و نهی از منکر باید عامل باشد و به حرف اینکه کسی به حرفهای او گوش نمی دهد و نتیجه ای از این بابت حاصل نمی گردد نمی تواند از بار مسئولیت شانها خالی کند گرچه ممکن است این امر اتفاق بیفتد ولی همین که هر انسانی در برابر امر به معروف و نهی از منکر احساس مسئولیت کند و طرف را امر به معروف و یا از منکر نهی نماید می تواند در اصلاح اجتماع تأثیرگذار باشد زیرا هر انسان مسلمان و مؤمن مکلف به اجرا و عملی کردن احکام الهی است .

 

5- روحیه سازشکاری :

 

کسانی که در برخورد با معاصی به خاطر اینکه معصیت کار را آزرده ننمایند او را نهی از منکر نمی کنند در حقیقت خشنودی خلق را بر خشنودی خالق ترجیح می دهند. « این دو از والاترین و شریفترین واجبات می باشند و بوسیله اینها واجبات بر پا می شود و وجوب اینها از ضروریات دین است و منکر آن از کفار است و در (قرآن ) و احادیث شریف با زبانهای مختلف به آنها ترغیب و توجه شده است خداوند متعال می فرماید « باید از میان شما طایفه‏اى باشند که مردم را به سوى خیر دعوت نموده، امر به معروف و نهى از منکر کنند. و این طایفه همانا رستگارانند» (10) و « باز » خداوند متعال می فرماید « شما از ازل بهترین امتى بودید که براى مردم پدید آمدید. چون امر به معروف و نهى از منکر مى‏کنید و به خدا ایمان دارید. و اگر اهل کتاب هم ایمان مى‏آوردند، برایشان بهتر بود، لیکن بعضى از آنان مؤمن و بیشترشان فاسقند. »

(11) و آیاتی دیگر و از حضرت رضا (ع) نقل شده است که (وَ قَالَ الرِّضَا ع کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَقُولُ إِذَا أُمَّتِی تَوَاکَلَتِ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَلْتَأْذَنْ بِوِقَاعٍ مِنَ اللَّهِ تَعَالَى )

« رسول خدا ( صلی الله علیه و آله ) چنین بود که ( بارها ) می فرمود: وقتی امت من امر به معروف و نهی از منکر را واگذارند ، پس باید با خدا اعلان جنگ نمایند » (12) 

عده ای از مردم معتقدند که امر به معروف و نهی آنها تأثیر گذار نیست و کسی حرف آنها را گوش نمی دهد از انجام تکلیف خودداری می کنند و امر به معروف و نهی از منکر را ترک می کنند و در قبال آنچه در جامعه می گذرد ، احساس می کند که وظیفه ای ندارند.

انسان با ایمان همیشه و در همه جا فرمانهای الهی را بر هر چیز دیگر مقدم می دارد و در اجرای فرامین و اوامر الهی تا سر حد چان باختن به پیش می رود و چه بسیار افرادی هستند که در جهت اجرای دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر به شهادت رسیده اند . امام حسین (ع) سرور آزادگان هدف از قیام و نهضت خود را اجرای این دو فریضه الهی می داند و ما می دانیم که قوام دین مبین اسلام به این دو فریضه وابسته است زیرا اگر امر به خوبی و نیکی و احسان و راه مستیم الهی و نهی از بدیها ، پلیدیها ، زشتیها نباشد آثاری از اسلام باقی نخواهد ماند به همین خاطر است که امام حسین (ع) می فرماید : « ان کان دین محمد لم یستقم الا بقتلی فیا سیوف حذنینی » اگر دین پیامبر بزرگوار اسلام محمد (ص) جز با کشته شدن من پایدار نمی ماند ای شمشیرها مرا دریابید . پس بقای اسلام و حفظ اسلام بر جان هر انسان مؤمنی مقدم خواهد بود .

امروز وظیفه همگانی است که امر به معروف و نهی از منکر را سرلوحه خود قرار دهیم اگر امر به معروف و نهی از منکر را در برابر مسئول بالا دست خود اجرا کردیم و امر به معروف و نهی از منکر کردیم آن وقت است که انتظار خواهیم داشت که جامعه او به اصلاح خواهد رفت .

 رابطه امر به معروف و نهی از منکر و اصلاح اجتماعی :

در جامعه ای که امر به معروف و نهی از منکر به آنها عمل می شود و هر کدام از افراد اجتماع بر اساس حس وظیفه شرعی و الهی خود اقدام به این دو فریضه الهی نمایند می توان این انتظار را داشت که اصلاح در اجتماع صورت گیرد چنانکه حضرت شعیب (ع) در قرآن می گوید :

( إِنْ أُرِیدُ إِلَّا الْاصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ  وَ مَا تَوْفِیقِى إِلَّا بِاللَّهِ  عَلَیْهِ تَوَکلَّْتُ وَ إِلَیْهِ أُنِیب‏ )

من جز اصلاح تا آنجا که توانایى دارم نمى‏خواهم، و توفیق من جز به خدا نیست، بر او توکل کردم و به سوى او بازگشت‏ . (13)

ولی در طرف مقابل اصلاح عده ای منافق وجود دارند که خود را اصلاح گر و مصلح معرفی می نمایند ولی خلاف واقع عمل می کنند که قرآن درباره این گونه افراد می فرماید :

( وَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُواْ فىِ الْأَرْضِ قَالُواْ إِنَّمَا نحَْنُ مُصْلِحُونَ‏ )

( أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَ لَاکِن لَّا یَشْعُرُون‏ )

و چون بایشان گفته میشود در زمین فساد مکنید میگویند ما اصلاح گرانیم .

تو آگاه باش ایشان مفسدانند ولى خود نمیدانند . (14)

در واقع یک انسان مؤمن اصلاح طلب است و می خواهد که جامعه صالحی داشته باشد اگر افراد جامعه به وظیفه خود در رابطه با امر به معروف و نهی ار منکر عمل نمایند می توان به اصلاح امیدوار بود پس اگر جامعه ای این دو رکن اساسی را با دل و جان پذیرا شد و به آن عمل کرد اصلاح اجتماعی محقق خواهد شد و گرنه بدون این دو امر امکان اصلاح وجود ندارد .

امروز جامعه ی اسلامی ما نیاز به مصلح دارد، مصلحی که خود را در راه برقراری اصلاح اجتماعی فدا می کند حرکت می کند تلاش می کند و خود را جهت برقراری ارزشهای اسلامی فدا می کند . اگر انسان تنها به فکر خود باشد ، خود را بسازد ، تهذیب کند و وارد اجتماع نشود این مصلح نیست بلکه زاهد است و فقط در فکر خود است .

پس نتیجه می گیریم اصلاح اجتماعی در گروه عمل به دو واجب امر به معروف و نهی از منکر است .

آثار سوء ترک امر به معروف و نهی از منکر :

گرچه در اجرای امر به معروف و نهی از منکر آثار مثبت و سازنده در اجتماع وجود دارد ولی در عوض ترک

امر به معروف و نهی از منکر آثار منفی و زیانباری در اجتماع به جا می گذارد از اهم عناوین آثار منفی آن

عبارتند از :     

1- سلب برکات الهی :

اگر در جامعه ای برکات الهی از بین برود عوامل گناه افزایش می یابد اگر باران که رحمت و برکت الهی نباشد قحطی و خشکسالی بوجود می آید مواد غذایی گران می شود اگر کم فروشی در بازار مسلمین رواج پیدا بکند نتیجه ی این گناه مشکل تأمین هزینه زندگی انسانها بوجود می آید . برکات الهی در جایی نازل می شوند که اثری از گناه نباشد ، مردم متحد و همدل و صمیمی در کنار هم زندگی بکنند و این عوامل در نتیجه ی امر به معروف و نهی از منکر در جامعه بوجود می آیند .

2- تسلط اشرار :

اگر جامعه ای نسبت به ارزشهای اسلامی و ضد ارزشهایی بی اعتنا باشند به ارزشهای اسلامی دعوت و امر نکنند و از ضد ارزشها جلوگیری و نهی نکنند موجب می شود که افرادی که ستمگر و اشرار و مفسدند امور جامعه را در دست می گیرند و خود را در ظاهر منادی حقوق بشر ، آزادی ، دموکراسی می نامند .

(15) 

آیت الله شهید مطهری در حماسه حسینی می فرمایند : « اکثراً اینطور معنی می کنند که بعد از آن که بدان بر شما مسلط شدند نیکان شما به درگاه الهی می نالند و خداوند دعای آنان را مستجاب نمی کند ولی غزالی معنی لطیفی برای آن کرده است ، می گوید : معنی این جمله فیدعوا خیارکم فلا یستجاب لهم این نیست که خداوند را می خوانند و خدا دعای آنها را مستجاب نمی کند معنایش این وقتی امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنند آنقدر پست می شوند ، آنقدر رعشان ، مهابتشان ، عزتشان ، کرامتشان از بین می رود که وقتی به درگاه ظلمه می روند ، هر چه ندا می کنند به آنها اعتنا نمی شود . »

3- عذاب و هلاکت :

امتی که امر به معروف و نهی از منکر را ترک بکنند و به آن واجب الهی عمل نمی کنند به جز هلاکت و بدبختی عاقبتی نخواهد داشت .

در قرآن کریم بالصراحه به این امر اشاره کرده است : ( فَلَوْ لَا کاَنَ مِنَ الْقُرُونِ مِن قَبْلِکُمْ أُوْلُواْ بَقِیَّةٍ یَنهَْوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فىِ الْأَرْضِ إِلَّا قَلِیلًا مِّمَّنْ أَنجَیْنَا مِنْهُمْ  وَ اتَّبَعَ الَّذِینَ ظَلَمُواْ مَا أُتْرِفُواْ فِیهِ وَ کاَنُواْ مجُْرِمِینَ‏ )

( وَ مَا کَانَ رَبُّکَ لِیُهْلِکَ الْقُرَى‏ بِظُلْمٍ وَ أَهْلُهَا مُصْلِحُون‏ )

چرا از نسلهاى پیش از شما جز کمى از آنها که نجاتشان داده بودیم، صاحبان خرد نبودند که از تباهکارى در این سرزمین جلوگیرى کنند و کسانى که ستم کردند مطیع لذتهاى خوش شدند و بزهکار بودند .

پروردگارت چنین نبود که این دهکده‏ها را اگر مردمش اصلاحگر بودند به سزاى ستمى هلاک کند . (16)

در واقع امر به معروف و نهی از منکر جلوی فساد را خواهد گرفت و در هر اجتماعی باید افرادی باشند که جلوی فسادها را بگیرند اگر این طور نباشد هرج و مرج بوجود خواهد آمد و هر کجا که گرایش به رفاه و دنیا گرایی باشد آن منکرات افزایش می یابد و افراد را مجرم و گناه کار بار می آورد .

4- لعن و نفرین :

جامعه ای که امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنند مورد لعن الهی قرار می گیرند درباره ی بنی اسرائیل که از منکر نهی نمی کنند خداوند آنها را لعن کرده است در قرآن آمده است :

( لُعِنَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن بَنىِ إِسرَْ ءِیلَ عَلىَ‏ لِسَانِ دَاوُدَ وَ عِیسىَ ابْنِ مَرْیَمَ  ذَالِکَ بِمَا عَصَواْ وَّ کَانُواْ یَعْتَدُون‏ )

( کَانُواْ لَا یَتَنَاهَوْنَ عَن مُّنکَرٍ فَعَلُوهُ  لَبِئْسَ مَا کَانُواْ یَفْعَلُون‏ )

از بنى اسرائیل آنان که کافر شدند بزبان داود و عیسى بن مریم لعنت و نفرین شدند. و این براى همان عصیانى بود که ورزیدند و اصولا مردمى تجاوز پیشه بودند .

مردمى بودند که از منکراتى که میکردند دست برنمى‏داشتند. راستى بد اعمالى انجام مى‏دادند . (17)

 در نتیجه هر انسان مسلمان و خصوصاً مؤمنین در جهت اصلاح اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر را سرلوحه زندگی خود قرار دهند تا از این طریق بتوانیم خوبیها و نیکیها و ارزشهای والای اسلامی و اخلاقی را در جامعه رشد و شکوفا دهیم و از بدیها ، زشتیها و ناپاکیها جلوگیری کرده و با اوامر و نواهی خود در ساختن اجتماع خود سهیم و شریک باشیم و از این راه سربلندی و عزت دنیوی و اجر و پاداش اخروی نصیب خود نماییم .

 

منابع و مآخذ :

1)      موسوی همدانی ، سید محمد باقر ، ترجمه تفسیر المیزان ج 3 ص 606

2)      سوره مریم آیه 55

3)      سوره اعراف آیه 157

4)      سوره توبه آیه 112

5)      نهج البلاغه ، حکمت 374

6)      شیخ طوسی ، تهذیب الاحکام ج 6 ص 76

7)      ابن شعبه الحرانی ، تحف العقول ص 245                                          

8)      نهج البلاغه خطبه 156                  

9)      نهج البلاغه خطبه ی 27

10)  سوره آل عمران آیه 104                              

11)  سوره آل عمران آیه 110

12)  (خرمشاهی ، بهاالدین ، انصاری ، مسعود ) پیام پیامبر ص 346

13)    سوره هود آیه 88

14)   سوره بقره آیات 11 – 12

15)   مطهری ، شهید مرتضی ، حماسه حسینی ج 2 ص 45

16)   سوره هود آیات 116 – 117

17)   سوره مائده آیات 78 – 79

Halghehsh-fahmidehrafsanjan.blog.ir------>وبلاگ صالحین شهید فهمیده رفسنجان

ارسال نظر

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

نظر شما به هیچ وجه امکان عمومی شدن در قسمت نظرات را ندارد، و تنها راه پاسخگویی به آن نیز از طریق پست الکترونیک می‌باشد. بنابراین در صورتیکه مایل به دریافت پاسخ هستید، پست الکترونیک خود را وارد کنید.

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد اخطار!