وبلاگ صالحین شهید فهمیده رفسنجان
وبلاگ صالحین شهید فهمیده رفسنجان
بسم رب الشهدا:وبلاگ صالحین شهید فهمیده رفسنجان برای پایگاه های بسیج وسرگروه های صالحین و عموم مردم

وبلاگ صالحین شهید فهمیده رفسنجان

🌹🌹🌹🌹🌹
🌹🌹🌹🌹
🌹🌹🌹
🌹🌹
🌹

🌹🌹پیامبر صلی الله علیه و آله🌹🌹 :
اَکْرَمُ اَخلاقِ النَّبیّینَ وَ الصِّدّیقینَ وَ الشُهَداءِ وَ الصّالِحینَ التَّزاوُرُ فِى اللّه ِ؛

⬅🌹🌹پیامبر صلی الله علیه و آله🌹🌹 :
بزرگوارانه ترین اخلاق پیامبران، صدیقین (انسان هاى راستین) شهدا و صالحین،دیدار یکدیگر براى خداست.➡
🔍دعائم الاسلام، ج 2، ص 106.

✔وبلاگ صالحین شهید فهمیده رفسنجان .
🌹🌹🌹🌹
🌹🌹🌹
🌹🌹
🌹

فلسفه نماز وعبادت

   شنبه, ۳۰ آبان ۱۳۹۴، ۱۱:۳۵ ق.ظ        

فلسفه واسرار عبادت ونماز وآثار آن چیست؟

 

پاسخ : 

عبودیت و پرستش یکی از نیازهای انسان است. تمامی انسان ها از ابتدا تا کنون به شکلی پرستش داشته اند. روح انسان نیاز به عبادت و پرستش دارد. هیچ چیزی جای آن را پر نمی کند، و خداوند تنها موجودی است که لائق پرستش است 

اهل عرفان گفته اند: برای رسیدن به عرفان الهی و شناخت خود و خدا مراحلی باید طی شود. مرحلة اوّل، شریعت است. برای پیمودن این مرحله باید به سراغ عبادت پروردگار رفت و با استعانت و کمک از عبادت وارد مرحلة دوم یعنی طریقت شد، آن گاه از طریقت عبور کرده و به حقیقت پیوست که پیوستن قطره به دریا است. 

هر کدام از مکتب ها و آیین ها اَشکالی برای عبادت دارند امّا همه به دنبال پرستش و عبادت‌اند، ‌حتی موجودات دیگر نیز به عبادت و پرستش مشغولند. قرآن می‌فرماید: "کلّ قد علم صلوته و تسبیحه؛1تمامی موجودات نماز و تسبیح خدا را می دانند". در جای دیگر می‌فرماید: "إنْ مِن شیء إلاّ یسبّح بحمده و لکن لا تفقهون تسبیحهم؛2 هر موجودی با حمد، خدا را تسبیح می‌گوید، لیکن شما تسبیح آنان را نمی فهمید". 

جمله ذرات عالم در نهان 

با تو می گویند روزان وشبان 

ماسمیعیم و بصیریم وهشیم 

با شما نامحرمان ما خا موشیم 

گر شما سوی جمادی می روید 

محرم جان جمادان کی شوید. 

از منابع و مآخذ اسلامی به دست می آید که برای رسیدن به حق و شاداب کردن روح عرفانی انسان، هیچ راهی بهتر از نماز یافت نمی شود. برای روح انسان شیفته هیچ غذایی سازگارتر و سرشارتر از نماز وجود ندارد، زیرا چه کسی بهتر از خداوند (که برای رسیدن به هر هدفی، ترکیب راه خاصی را مشخص فرموده است) می‌تواند مَرْکب و معجونی برای رشد و ارتقای انسان ها پدید آورد؟ 

آنچه زیبایی و حُسن و خیر است، در نماز سفره ای است گسترده که خداوند آن را در پنج نوبت در شبانه روز برای بندگانش باز می‌کند و بر سر این سفره انواع و اقسام غذاهای لذیذ وجودداد و هر کس مطابق استعداد و تعالی خود از آن بهره مند می‌شود. 

هشام بن حکم از امام صادق(ع) پرسید: چرا نماز واجب شد، در حالی که هم وقت می گیرد و هم انسان را به زحمت می اندازد؟ امام فرمود: "پیامبرانی آمدند و مردم را به آیین خود دعوت نمودند. عده ای هم دین آنان را پذیرفتند، امّا با مرگ آن پیامبران، نام و دین و یاد آن‌ها از میان رفت. خداوند اراده فرمود که اسلام و نام پیامبر اسلام(ص) زنده بماند و این از طریق نماز امکان پذیر است"،4یعنی علاوه بر آن که نماز عبادت پروردگار است، موجب طراوت مکتب و احیای دین هم هست 

هم چنین نماز رابطه بنده با خداست و طبیعی است که بنده آن را به جا می آورد که خواسته خداوند و معبود اوست و اصولاهدف اصلی از خلقت انسان بندگی است و نماز بهترین شیوه اظهار بندگی است 

شکل نماز هم قشنگ است، هم معارف بلند اسلامی در آن وجود دارد، هم تسبیح و تقدیس لفظی است و هم تقدیس عملی می‌باشد. رکوع و سجود و تسبیح و تحمید و دعا و تکبیر و سلام و خلاصه همة زیبایی ها در نماز است. با این همه اگر نماز به طور صحیح و کامل با حفظ شرایط و آداب خوانده شود، جلوی بسیاری از مفاسد اجتماعی را می گیرد: "إنّ الصلاة تنهی عن الفحشاء والمنکر و لذکرالله اکبر5 نماز اگر با مقدمات و تعقیبات همراه باشد،‌ انسان را به اوج معنویت می‌رساند. اذان با آن محتوای زیبا دل را می نوازد. نماز جماعت مخصوصاً در مساجد بزرگ مانند مسجد الحرام و مسجد النّبی(ص) زیباترین جلوة عبادت و همدلی و یکرنگی و صفا و صمیمیت است. پیامبر(ص) فرمود: "نماز نور چشم من است.6 

در آیات قرآن و از طریق پیامبر و پیشوایان دینی نیز تنها بخشی از آثار و حکمت‏های نماز و عبادت بیان شده است. 

با توجه به آیات و روایات در این زمینه، برخی از آثار و حکمت‏ها چنین است: 

1 - قرب معنوی 

یکی از آثار بسیار مهم نماز قرب به خداوند است. این اثر روح عبادت و نماز را تشکیل می‏دهد و یکی از آیات قرآن هدف آفرینش انسان عبادت بیان شده است (6) که حکایت گر بعد معنوی نماز و اهمیت آن است، امام علی(ع) فرمود: "الصلوة قربان لکل تقی (7)، نماز وسیله تقرب هر پرهیز کاری به خداوند است". در برخی از روایات از نماز به عنوان معراج مؤمن یاد شده که اشاره به آثار معنوی آن می‏باشد. 

2 - یاد خدا و آرامش روانی 

در قرآن آمده است: "اقم الصلوة لذکری(8)، نماز را بر پا دار تا به یاد من باشی". 

یکی از نویسندگان در تفسیر این آیه می‏نویسد: "روح واساس و هدف و پایه و مقدمه و نتیجه و بالاخره فلسفه نماز همان یاد خدا است. همان "ذکر اللَّه" است که در آیه فوق به عنوان برترین نتیجه بیان شده است"(9) ذکر و یاد خداوند نقش تعیین کننده در آرامش روانی دارد. نماز به عنوان ذکر خدا به انسان‏های نماز گذار آرامش می‏دهد، "ألا بذکر اللَّه تطمئن القلوب(10)، آگاه باشید یاد خدا مایه اطمینان است". 

3 - عامل باز دارنده از گناه 

یکی از آثار مهم نماز جلوگیر از گناه است: "إنّ الصلوة تنهی عن الفحشا و المنکر"(11). طبیعت نماز از آن جا که انسان را به یاد خدا نیرومندترین عامل بازدارنده یعنی اعتقاد به مبدأ و معاد می‏اندازد، دارای اثر بازدارندگی از فحشا و منکر است. انسان که به نماز می‏ایستد و تکبیر می‏گوید، خدا را از همه چیز بالاتر می‏شمرد... بدون شک در قلب و روح چنین انسانی، جنبشی به سوی حق و حرکت به سوی پاکی و جهشی به سوی تقوا پیدا می‏شود..."(12) 

4 - گناه زدایی 

یکی از آثار بسیار مهم نماز گناه زدایی است. نماز وسیله شستشو از گناهان و مغفرت و آمرزش الهی است(13). پیامبر(ص) از یاران خود سؤال کرد: اگر بر در خانه یکی از شما نهری از آب صاف و پاکیزه باشد و در هر روز پنج بار خود را در آن شستشو دهید، آیا چیزی از آلودگی و کثافت در بدن او می‏ماند؟ در پاسخ عرض کردند،نه. حضرت فرمود: نماز درست هماننداین آب جاری است. هر زمان که انساننماز می‏خواند، گناهانی که در میان دو نماز انجام شده است، از بین می‏رود."(14) 

5 - غفلت زدایی‏ 

بزرگ‏ترین مصیبت برای رهروان راه حق آن است که هدف آفرینش خود را فراموش کند. و غرق در زندگی مادی و لذائذ زودگذر گردند، اما نماز به حکم این که در فواصل مختلف در هر شبانه روز پنج بار انجام می‏شود، مرتباً به انسان اخطار می‏کند و هشدار می‏دهد و هدف آفرینش او را خاطر نشان می‏سازد... و این نعمت بزرگی است که انسان وسیله‏ای در اختیار داشته باشد که در هر شبانه روز چند مرتبه به او بیدار باش گوید.(15) 

6 - تکبر زدایی‏ 

یکی از عوامل مهم تکبر زدایی نماز است، زیرا انسان در هر شبانه روز هفده رکعت و در هر رکعت دو بار پیشانی بر خاک در برابر خدا می‏گذارد و خود را ذره کوچکی در برابر عظمت او می‏بیند، از این رو پرده‏های غرور و خودخواهی را کنار می‏زند. از این رو علی(ع) بعد از بیان فلسفه عبادت، یکی از آثار نماز 1 - تکبر زدایی بیان نمود: "خداوند ایمان را برای پاکسازی انسان هااز شرک واجب کرده است و نماز را برای پاکسازی از کبر"(16). 

7 - عامل پرورش فضائل اخلاقی 

نماز روح اخلاص و خداباوری را در انسان افزایش می‏دهد و نتیجه آن پرورش فضایل اخلاقی است، انسان با نماز خواندن خود را از جهان محدود ماده و چهار دیوار طبیعت بیرون می‏برد و به ملکوت آسمان‏ها دعوت می‏کند و با فرشتگان همصدا می‏شود و خدا را درهمه حال حاضر و ناظر می‏داند. 

8 - همگرایی 

علاوه بر آثار مذکور که معمولاً آثار خودی نماز محسوب می‏شودند، یکی از آثار مهم اجتماعی و سیاسی نماز، همگرایی است، برگزاری نماز جمعه و جماعت، وحدت مسلمانان را به نمایش می‏گذارد زیرا مسلمانان با صفوف فشرده در کنار هم قرار گرفته و با اوضاع سیاسی و اجتماعی جهان آگاهی پیدا می‏کنند. خطیب جمعه با بیان احکام و طرح مسایل سیاسی و اجتماعی به نمازگزاران رشد سیاسی می‏دهد شاید به خاطر آثار مهم نماز جمعه و جماعت است که در آموزه‏های دینی به این دو فریضه اهمیت خاصی داده شده است.(17) پیامبر اسلام(ص) فرمود: "خداوند نماز جمعه را بر شما واجب کرده است هر کس آن را در حیات من یا بعد از وفات من از روی استخفاف یا انکار ترک کند، خداوند او را پریشان می‏کند و به کار او برکت نمی‏دهد. بدانید نماز او قبول نمی‏شود، بدانید زکات او قبول نمی‏شود، بدانید حج او قبول نمی‏شود،..، تا از این کار توبه کند..."(18). 

9 - نفی طاغوت و ایستاگی در مقابل ستم‏ 

انسانی که فقط خداوند را عبادت نماید در مقابل او سر تعظیم و تسلیم فرود آورد، هر چه غیر خداوند است، برای او حقیر و کوچک می‏شود و کسی نمی‏تواند با ظلم و ستم بر او چیره شود. و در مقابل گردنکشان و ظالمان سر تسلیم فرود نمی‏آورد و با طاغوت کنار نمی‏آید. خداوند این مسئله را یکی از اهداف بعثت پیامبر(ص) دانسته است: "و در میان هر امتی، پیامبری را مبعوث کردیم تا خداوند را عبادت نمایید و از طاغوت (هر چه در مقابل خدا است) پرهیز کنید.(19) 

پی نوشت‏ها: 

1- نور (24) آیه 41. 

2- اسراء (17) آیة 44. 

3- غلامعلی نعیم آبادی، نماز زیباترین الگویپرستش، ص 35، به نقل از علل الشرایع، ج 2، ص 10. 

4 - عنکبوت (29) آیة 45. 

5- بحارالانوار، ج 73، ص 141 

6- - ذاریات(51)، آیه 56. 

7- نهج البلاغه، کلمات قصار، جمله 136، با اقتباس از: تفسیر نمونه، ج 16، ص 292. 

8 - طه(20)، آیه 14. 

9 - تفسیر نمونه، ج 16، ص 289. 

10 - رعد(13)، آیه 28. 

11- عنکبوت (29)، آیه 45. 

12 - تفسیر نمونه، ج 16، ص 284. 

13 - همان، ص 290. 

14 - وسایل الشیعه، ج 3، ص 7. 

15 - تفسیر نمونه، ج 16، ص 290 - 291. 

16 - نهج البلاغه، کلمات قصار 252. 

17 - جمعه (62) آیه‏ی 9، تفسیر نمونه، ج 24، ص 125 به بعد. 

18 - وسایل الشیعه، ج 5، ص 7. 

19 - نحل (16)، آیه 36. 

وبلاگ صالحین شهید فهمیده رفسنجان->halghesh-fahmidehrafsanjan.blog.ir

و

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی

محبوب ترین مطالب